Verantwoording van de bewerking van het proefschrift

                                                                                                                          Tessa Los December 2019   tessa.los@planet.nl

Het idee voor dit “arrangement” is ontstaan in een gesprek tussen Hanne Laceulle en mij in september 2017.                                    Dit gesprek was naar aanleiding van mijn reactie op een opiniërend artikel van Hanne in de NRC van 6 februari 2017 over hoe mensen tot op hoge leeftijd bezig blijven met worden die ze willen zijn.                                                                                                          In dit artikel werd haar proefschrift genoemd. Inmiddels is dit proefschrift in een grotere oplage verschenen: 

          Hanne Laceulle “Aging and Self-Realization. Cultural narratives about later life”.                                                                                        Uitgave Transcript Verlag Bielefeld, 2018

De eerste contacten met Hanne gingen er over dat ik een lees- of werkgroep over haar proefschrift wilde organiseren.                    We waren het er echter snel over eens dat het proefschrift niet zonder meer geschikt zou zijn voor een leesgroep. Het is een te academisch boek daarvoor; voor “geïnteresseerde leken” te moeilijk lezen.                                                                                                    Bij mij viel haar werk gemakkelijker doordat haar onderzoekbenadering toevallig raakt aan mijn eigen academische ervaringen.

Intussen was ik begonnen, het proefschrift uit het Engels zo precies mogelijk in het Nederlands weer te geven. Naarmate ik vorderde met deze weergave groeide het gevoel, dat veel meer mensen dit boek zouden moeten lezen. In overleg met Hanne kwam toen het idee, dat ik een wat vrijer geschreven versie zou maken voor geïnteresseerde leken.                                                      Het idee van Hanne dat ik herkenningen uit mijn eigen leven als cursiefjes zou tussenvoegen heb ik uitgebreid:                                  Ik heb een vijftigtal, voornamelijk leeftijdgenoten: vrienden, kennissen, familieleden, dispuutgenoten, oud-collega’s, muziekmaatjes gevraagd om telkens als ik een hoofdstuk af had daar als “meelezer” commentaar op te geven.                                                            Een dertigtal is daarop ingegaan. Hanne was uiteraard ook meelezer.                                                                                                          De meelezers waren en zijn anoniem voor elkaar.

De reacties van de meelezers hebben vele herkenningen en commentaren tot gevolg gehad, die als “cursiefjes” in deze bewerking een plaats hebben gekregen.                                                                                                                                                                                  Uit het totaal aan respons van meelezers, een paar keer expliciet: “heel interessant, wel veel en moeilijk”, heb ik al schrijvende en herschrijvende lering getrokken.                                                                                                                                                                              Zo heb ik bijvoorbeeld hoofdstuk 9 “Conclusion” (v.a. p. 251 oorspronkelijke tekst) herschreven tot een “concluderende samenvatting” (v.a. p. 247 Goed Oud Worden) waarbij ik mij heb geconcentreerd op het dicht bij elkaar zetten van de onderzoeksvragen en de beantwoording daarvan. Ik wilde daarmee bereiken dat de onderlinge samenhang van de verschillende onderwerpen en begrippen nog meer zou bijdragen aan de overtuigingskracht  van het hele verhaal.                                                       

Ten slotte:                                                                                                                                                                                                                    Ik ben dankbaar voor het vele en intelligente werk dat Hanne Laceulle, ook voor mij, met dit proefschrift heeft verzet.                    Met de inhoud van het proefschrift heb ik steeds grote affiniteit gevoeld. Dat prettige gevoel alleen al: Het is als een hart onder de riem gestoken. Je hart nog wat steviger onder de riem gestoken.                                                                                                              Vanaf dat ik met dit arrangement begon heb ik me ambassadrice van dit proefschrift gevoeld.                                                              Het vertalen en daarna het arrangeren ervan heb ik steeds geboeid en met veel plezier gedaan.                                                            Met de actieve meelezers heb ik bovendien ook ‘mijn leesclub' gekregen.                                                                                          Hopelijk volgen er nog ‘echte’ leesclubs voor weer andere groepen!